1-سه شترانِ روانه به اسمیرنا ( تاریخچه کمپانی قالی شرق )
آنتونی وین
مترجمان : یدالله آقاعباسی، زهرا آقاعباسی
1397؛ چاپ اول، موسسه متن.
او. سی. ام. از زمان بنیانگذاری در ترکیه در 1907 و گسترش آن در ایران در 1911، تحت تأثیر رویدادهای تاریخی زیادی بود که ماجرای ترکهای جوان، جنگ جهانی اول، آتشسوزی اسمیرنا، آتاتورک، ورشکستگی والاستریت، ظهور رضاشاه، جنگ جهانی دوم و انقلاب اسلامی ایران از آن جملهاند. پیشنهاد کردم تاریخچۀ او. سی. ام. را همچون رشتۀ پیوندی به کار بگیریم و از این طریق چگونگی تأثیر این رویدادها را نه فقط بر کسب و کار شرکت، بلکه بر زندگی بافندهها، رنگرزها، ریسندهها، گردآورندگان محلی فرش، و دلالانی که برای آنها کار میکردند، یعنی گمنامان حوزۀ فرش، نشان دهیم.
2-شاهکارهای فرش بافی مشهد در عصر قاجار
حسین کمندلو
چاپ اول ؛ 1396 ، موسسه متن.
قریه سناباد پس از شهادت حضرت رضا (ع) همواره موردتوجه حاکمان ایران و خراسان بوده است، توجه ویژه به حرم مطهر رضوی در سلسلههای تیموری، صفوی، افشار، زند و قاجار باعث گسترش روزافزون شهر مشهد گردید. در طی سالهای متمادی هنرمندان و صنعتگران معتبری در این منطقه از خراسان بزرگ حاضر شدند و آثار صناعی مختلفی ازجمله فرش پدید آوردند. بامطالعۀ فرشهای مشهد، شاید بتوان گفت در اواخر عصر قاجاریه تا اواسط حکومت پهلوی، همراهی و همکاری هنرمندان و تولیدکنندگان خراسانی، کرمانی و تبریزی، باعث خلق زیباترین آثار هنر ایرانی شد. فرشهای این دوران از تاریخ هنرهای صناعی بر پایبندی و حفظ سنتهای اصیل فرشبافی مشهد در عصر صفویان گواهی میدهند با این تفاوت که هنرمندان و تولیدکنندگان خراسانی تغییرات بسیار کوچکی در شیوۀ طراحی، رنگبندی و بافت فرش مشهد بر اساس الگوها و سنتهای کرمانی و تبریزی ایجاد کردند و این تغییرات کوچک علاوه بر افزایش کیفیت و زیبایی آثار، باعث احیاء و آغاز عصر طلایی صنعت فرشبافی در خراسان بهویژه شهر مشهد شد.در اين کتاب سعی شده با نگاهی به قالیهای محفوظ در موزۀ فرش ايران، موزۀ ملی حاج حسین آقا مَلك، موزه فرش آستان قدس رضوي و کاخموزههای گلستان، سعدآباد، صاحبقرانیه و نياوران قسمتی از گذشته قالیبافی، استادکاران و هنرمندان صاحبنام ایرانی معرفي گردد. آثاری که هرکدام از آنها بر ظرافت بافت، زیبایی و اصالت طرح، چیدمان دقیق رنگ و مدیریت صحیح بافت فرش در شهر مشهد گواهی میدهند.
3- افشار؛
دستبافت های ایلات جنوب شرقی ایران
پرویز تناولی
پاییز 1389؛ چاپ اول، موسسه متن.
افشارها پدیدهای استثنایی در میان اقوام چادرنشین هستند که بیش از هر قوم دیگری در حرکت بوده و با مردمان بیشتری درآمیختهاند و فرشهای آنان از شهرت جهانی برخوردار است. به همین دلیل دستبافتهای آنان باید با دیدی جدا از فرش دیگر قبایل ایران از جمله قشقایی، ترکمن و بلوچ مورد بررسی قرار گیرد. کتاب حاضر دارای متن دو زبانه است که در آن توضیحات متن فارسی به طور کامل با ترجمه انگلیسی آورده شده است. در این کتاب با اشاره به تاریخچه پیدایش افشارها در ایران، موقعیت جغرافیایی، جمعیت و مراکز تجمع آنان، اطلاعات کامل و دقیقی دربارة ساختار فرش افشاری، قوارههای فرش افشار و مسند، طرحها و نقشهای فرش آنان ارائه شده و انواع دستبافتهای افشار و رنگآمیزی و نقشپردازی آنها مورد بررسی قرار گرفته است؛ ازجمله زیراندازهای تخت، محفظههای افشاری، مفرش، رکعت، خرجین، نیمخرجین، قرآندان، قاشقدان، قلیاندان، نمکدان، آیینهدان، چپقدان و پوششهای اسب. تصاویر بسیار زیبا و منحصربهفردی نیز از گونههای مختلف دستبافتهای افشار در این کتاب گرد آمده است که علاوه بر وسعت نظر بافندگان آنها، بیانگر آن است که آنان از هر چمنی گلی چیده و آن را بر بافتههای خود نقش زدهاند.
4- نقشبند خیال؛ احوال و آثار استاد محسن محسنی
به کوشش: اکرم عزیز طائمه
پاییز 1387؛ چاپ اول، موسسه متن.
کتاب نقشبند خیال کتابی است که در ارتباط با احوال و آثار استاد محسن محسنی منتشر شده است. در این کتاب پس از مقدمه و شرح حال استاد، در دو بخش اصلی مقالاتی دربارة فرش و صنعت قالی بافی و تحول و تطور این هنر ظریف ایرانی و سخنرانی هایی در مورد سیر تطور فرش دستباف، احیای نقوش از یاد رفته و نقش میراث فرهنگی آورده شده است. در پایان نیز دو بخش اشعار و اسناد و عکسها را به پیوست دارد.
5-طرح و نقش فرش ایران
به کوشش: محمدعلی رجبی
پاییز 1387؛ چاپ اول، موسسه متن.
کتاب حاضر به مناسبت برگزاری نمایشگاه طرح و نقش فرش ایران و بزرگداشت استاد محسن محسنی در موزة هنرهای معاصر تهران چاپ و منتشر شده است.
این کتاب دارای سی و سه اثر منتخب از میان آثار متعلق به شرکت سهامی فرش ایران، موزة فرش ایران، مجموعه مرحوم علی سماوات و نیز آثار طراحان و نقاشان فرش تبریز، اصفهان، کرمان و قم و استادان هنرمند و مجموعهداران است.
این نمایشگاه از سوم تا بیست و پنجم آذرماه سال 87 در موزة هنرهای معاصر برگزار شد.
6-خلیل خیال ؛یادنامۀ استاد فقید، خلیل درودچی
به کوشش: محمدعلی رجبی
تابستان 1387؛ چاپ اول، موسسه متن.
خلیل خیال، یادنامه استاد فقید خلیل درودچی است که با مقدمه، زندگینامه و ذکر احوال و کارهای ایشان آغاز میشود و سپس مقالات و یادداشتهایی از استادان عرصههای گوناگون هنر، فرهنگ، اندیشه و علم از جمله استاد محسن محسنی، استاد غلامحسین امیرخانی، استاد حسین یاوری، دکتر محمدمهدی هراتی و... ارائه میگردد که هر یک گویای مطلب و کشف رازی از وجود آن استاد فقید است.
7-هنر فرش؛ مجموعه مقالات هم اندیشیها (12)
دبیر هم اندیشی: خلیل درودچی
تابستان 1387؛ چاپ اول، موسسه متن.
اين كتاب مجموعه مقالاتي از نويسندگان و نظريهپردازان و كارشناسان حوزه فرش ايران را دربردارد. در اين كتاب هركدام از نويسندگان از زاويهاي خاص به اين صنعت سراسر هنر و ظرافت ايران پرداختهاند: از مباني نظري، هنر، صنعت، تأثير آن بر شيوه نقاشان اروپايي، منشأ طرح و نگارههاي فرش، تلاش براي احياي نقوش ازيادرفته فرش و ارتباط آن با طبيعت و ... .